Eyüp Oyuncakları ve Eyüp Oyuncakçılığı
27.01.2018

  • Eyüp Oyuncakları ve Eyüp Oyuncakçılığı

Medeniyetimizin önemli seyyahlarından Evliya Çelebi Seyahatnâme’sinde 1635 yılında Eyüp tarihi çarşısında 100 dükkânda 105 oyuncak ustasının oyuncak yapıp sattığı yazar.

O dönem ticaretin kalbi konumunda olan Haliç çevresindeki imalathanelerden artan malzemelerin değerlendirilmesiyle yapılan oyuncaklar, bölgeye gelen ziyaretçiler ve Eyüp Sultan Camii çevresinde düzenlenen sünnet merasimlerinden ötürü Eyüp’e gelen çocuklar tarafından satın alındığı yine Evliya Çelebi Seyahatnâme’nde geçmektedir.


Geleneksel Eyüp oyuncaklarının temel malzemelerini Tahtakale’nin tahta atıkları', sobacıların atık tenekeleri, Sütlüce Mezbahası’ndan atılan deriler, Kağıthane ve Alibeyköy derelerinin biriktirdiği kilin kullanılması oluşturmaktaydı. Bezeme olarak toprak boya ile ve sarı yaldızla, çocuklara hitap edecek dikkat çekici renkler (kırmızı, mavi, yeşil, beyaz) kullanılır, stilize, fazla karmaşık olmayan, yumuşak dalgalı şeritler, benek bezemeler, ışınsal ve basit çizgilerle yüzeylerin hareketlenmesi sağlanırdı. Eyüp oyuncakçıları; ahşap topaçlar, kaynana zırıltıları, kursak düdükleri, darbuka ve davullar, fırıldaklar, hacıyatmazlar, ahşap arabalar, saltanat kayığı ve sandallar, beşikler, tahta kılıçlar, tefler gibi oyuncaklar üretirdi.

Bugün bu oyuncakların bir kısmını üreten Geleneksel Eyüp Oyuncakçısı kaybolmaya yüz tutan diğer Eyüp Oyuncakları'nın yeniden yaşatılması adına da çalışmalarını sürdürmektedir.